11-13. Yüzyıl İslam Düşüncesinde Fizik Teori Modelleri: Kuram ve Yöntem

Bilimsel Açıklama ve Model Literatürü

by Proje I Temmuz 8, 2022 341 Views

1. Ernest Nagel, The Structure of Science: Problems in the Logic of Scientific Explanation, 1961, New York: Harcourt, Brace and World.

Bilimsel faaliyetin temel gayesinin, sistematik ve hesabı verilebilir açıklamalar sunmak olduğu söylenegelmektedir. Ernest Nagel, bu doğrultuda bilimsel araştırmanın doğasına dair yapılacak incelemelerin, üç meseleye yönelik olabileceğini düşünmektedir: 1. Bilimlerin sunduğu açıklamalarda sergilediği mantıksal örüntüler; 2. Bilimsel kavramların inşa edilmesi; 3. Bilimsel çıkarımların doğrulanması. Nagel, The Structure of Science: Problems in the Logic of Scientific Explanation başlıklı eserinde, bu meselelerden ilkini ele almaktadır. Dolayısıyla onun bu eserde odaklandığı husus, bilimsel açıklamaların nasıl tesis edildiğidir.

Bu bağlamda Nagel, altı yüzü aşkın sayfalık bu eserinde hem tarihsel bakımdan hem de bilimlerin çeşitliliği bakımından oldukça zengin bir içeriği dikkate almaktadır. Öyle ki bu eserin öne çıkmasını sağlayan özelliklerinden bir tanesi, onun aynı zeminden hareketle hem doğa bilimlerini hem de sosyal bilimleri birarada ele almasıdır. Söz konusu eser on beş bölümden oluşmaktadır. Bunlardan ilk altısında, bilimlerde hangi tür açıklamaların kullanıldığı, bilimsel kanunların yapısı/nitelikleri ve bilimsel kanunlar veya gerçeklikler ile daha soyut olan bilimsel teoriler arasındaki farkın ne olduğu gibi genel sorunlara cevap aranmaktadır.

Nagel, bu bölümde ulaştığı sonuçları sonraki bölümlerde öncelikle husûsî olarak fizik sahasına uygulamaktadır. Böylece o sonraki iki bölümde klasik mekaniğe odaklanmakta ve kuantum bağlamında nedensellik ile belirlenemezcilik (indeterminism) sorunlarını tartışmaktadır. Bir sonraki iki bölümde de yine geometrinin doğası ve fiziğe uygulanması üzerinde durmaktadır.

Buradan sonra ise Nagel, fizikten biyolojiye geçiş aşamasında, nesnelerin kendisini oluşturan daha küçük veya daha basit birtakım şeylerin biraraya gelmesinden ibaret olduğunu savunan indirgemecilik (redüksyonizm) ve bütünün kendisini oluşturan parçaların toplamından fazlası olduğunu savunan holizm tartışmalarına yer vermektedir. Ayrıca bunlara ek olarak Nagel gayelilik meselesini de ele almakta ve bu meseleyle alakalı bazı önerilerde bulunmaktadır. Eseri ayrıştıran ve öne çıkaran hususlardan biri de bu tartışamaları derinlikli bir biçimde analiz etmesidir.

Nagel, biyolojiden sosyal bilimlere geçiş yapmakta, bir bölümde sosyal bilimlerle alakalı metodolojik sorunları, ikinci bir bölümde ise bu bilimlerin kullanabileceği bilimsel açıklama tarzlarını incelemektedir. Son olarak bir bölümde de tarih bilimini ele alan Nagel, burada tarihin kendine has bir mantığının olup olmadığını sorgulamaktadır. Şunu belirtmek gerekir ki eseri değerlendiren birçok araştırmacı, Nagel’ın analizlerinin doğa bilimlerinde oldukça güçlü olmasına rağmen sosyal bilimlerle alakalı kısmının zayıf olduğunu belirtmektedir.  

2. Carl G. Hempel, Aspects of Scientific Explanation and Other Essays in the Philosophy of Science, 1965, New York: Free Press.

Alman asıllı Amerikan filozof Carl Gustav Hempel, bilim felsefesindeki tartışmaların önemli taraflarından biridir. 1930larda Viyana çevresiyle tanışması felsefe ile ilgilenmesini sağlamıştır. Felsefe tarihi açısından Hempel’i öne çıkaran hususlar, öne sürdüğü “kapsayıcı yasa” teorisi ve “Kuzgun paradoksu” olarak bilinen doğrulama paradoksudur. Bu sorunlardan hareketle ortaya attığı dedüktif-nomolojik model ve bunun zamanla düzeltilmiş halinden ibaret olan indüktif-istatistiksel model düşünürün en önemli görüşleridir. Bu anlayışa göre “test edilebilirlik”, “olumlama”, “indirgeme” ve “basitlik” yöntemleri bilimin temel dayanağıdır. 1965 yılında kaleme alınan “Aspects of Scientific Explanation and other Essays in the Philosophy of Science” eserde, bahsi geçen bilim felsefesine ait görüşler derli toplu bir şekilde ele alınmaktadır. Bu eser, özellikle tarihin mantığı ve doğa bilimlerinin aynı olduğunu iddia etmesi ve bilimin araştırma alanın “neden” sorusuyla sınırlanması gerektiğini ifade etmesiyle ünlenmiştir. Neden sorusu da açıklama cevabıyla sorulan neden sorusu ve gerekçe/neden cevabı beklentisiyle sorulan neden sorusu şeklinde ikiye ayrılır. Hempel’in ifade ettiğine ikinci soru bilimin sınırları içinde bulunamaz. Dört temel bölümden oluşan kitabın en önemli yeri son bölümdür. Bu bölümde yer alan “The Function of General Laws in History” makalesi bilim çevrelerinin ziyadesiyle teveccühüne mazhar olmuştur.

3. Wesley C. Salmon, Scientific Explanation and the Causal Structure of the World, 1984, Princeton University Press.

Salmon Wesley önceleri dindar bir Hıristiyan iken dine olan inancını kaybetmiş ve felsefeye yönelmiştir. 1963 yılında Rudolf Carnap ile tanışmış ve kendisiyle bir hafta kadar tümevarım, doğrulama ve olasılık üzerine tartışma fırsatı bulmuştur. Daha sonra doktora tezi üzerinde belli bir etkisi bulunan Hans Reichenbach ile tanışmıştır. Pek çok üniversitede görev aldıktan sonra en son Pittsburgh Üniversitesine atanmıştır. Burada Carl Hempel’den sonra Felsefe bölümünün başına getirilmiştir. O dönem Pittsburgh’da bilim felsefesi, yalnızca Felsefe bölümüne değil, aynı zamanda Bilim Tarih ve Felsefe bölümüne, Bilim Felsefesi Merkezi’ne ve Carnegie Mellon Üniversitesi Felsefe bölümüne ait geniş bir topluluk sayesinde gelişiyordu. Bu verimli ortamda bulunan Wesley 1984 yılında bilimsel açıklama literatürünü etkilemiş olan “Scientific Explanation and the Causal Structure of the World” kitabını yayınladı, 1989 yılında Philip Kitcher ile birlikte “Scientific Explanation” kitabının editörlüğünü yaptı ve burada yayınladığı “Four Decades of Explanation” makalesini bir yıl sonra genişletip kitap haline getirerek yayınladı.,

Salmon’un bilimsel felsefesine katkısı nedensel-mekanik açıklama adı verilen bilimsel açıklama modelidir. Yetmişli yılların başında, Salmon “Statistical Explanation” (Salmon, 1970b) isimli makalesini yayınladığında, bilimsel açıklama literatürü Carl Hempel’in kırklı yıllardan beri geçerli olan “kapsayıcı yasa” açıklama modelinin hakimiyeti altındaydı. Salmon, Hempel’in modeline karşı örnekler getirip zayıflığını gösterdi ve daha sonra da kendi alternatif modelini ortaya koydu. Hempel’in aksine, Salmon istatistiksel açıklamayı, tümdengelimli açıklamaya kıyasla eksik olarak değerlendirmedi. Buna karşılık o, evrensel genellemelerden yararlanan açıklamalarla birlikte istatistiksel genellemeleri genel durum olarak alır. Onun modelinde bilimsel açıklama, çıkarıma değil, açıklanan olgunun gerçekleşmesine yol açan nedensel süreçler ve nedensel etkimelere dayanmaktadır. Ayrıca bu modelde olasılıkçı bir tarzda yorumlanan nedenselliğe de önem verilmektedir.

İstatistiksel ilişki ve olasılıksal nedensellik kavramları, Salmon’un teorisinin iki bileşenini oluşturur. Bu teori, açıklanacak olaylarla ilgili özellikler arasındaki istatistiksel ilişkiler ağını belirlemeyi ve bu tür olayları, meydana gelmelerinden sorumlu mekanizmalar içinde konumlandırmayı amaçlayan nedensel açıklamayı ortaya koymayı hedeflemektedir.

Ayrıca Salmon, Hempel’in bir açıklamanın bir argüman olduğu ilkesini reddetmiş ve bunu “ampirizmin üçüncü dogması” olarak kabul etmiştir.

4. Nancy Cartwright, How the Laws of Physics Lie, 1983, Oxford University Press.

Cartwright’ın kitabında temelde iddia ettiği şey, fiziğin temel kurallarının olguları doğru bir biçimde vermediği ya da bir başka deyişle gerçeği ifade etmediğidir. Başlıkta yalan söylemek teriminin kullanılmasının nedeni Cartwright’in fiziğin teorik kurallarının doğru olmanın güçlü anlamında temel olduğunu iddia eden gerçekçilik (realism) olarak adlandırdığı bir görüşe karşı çıkmasıdır. Yazara göre Schrödinger’in denklemi gibi kurallar aslında basit bir örneklemedir, farklı problem bağlamlarının birbiriyle ilişkilendirilmesi için ihtiyaç duyulur ve doğanın gerçek düzeni üzerine bir iç görüye değil aksine oldukça kaba analojilere dayanır. Bu yaklaşımın fiziğin teorik entitelerini kullanışlı birer kurguya dönüştürdüğü düşünülebilir. Ancak Cartwright’in görüşü böylesi bir yaklaşımdan ayrışmaktadır. O böylesi entitelerin varlığını savunmaktadır. Ancak bu savunuyu nedensel bir argüman ile yapmaktadır. Böylesi bir yaklaşım neden olarak vazedilen entitenin varlığının garantisini sağlamak için kişinin sonuçtan nedene dikkatli bir iz sürmesini gerektirmektedir. Onun yaklaşımında teorinin açıklayıcı gücü, gerçek deneysel durumlara uygulamak için teorinin temel denklemlerini elde etmede ihtiyaç duyulan ad hoc yaklaşımlar aracılığıyla düşük seviyeli ampirik yasaların türetilmesine izin vermekten başka bir fayda sağlamaz.

Bibliyografya

Not: Künye sonlarında gösterilen sayılar, eserin Google Akademik’te belirtilen alıntılanma sayısını ifade etmektedir.

  1. Achinstein, Peter, 1983, The Nature of Explanation, New York: Oxford University Press. 894
  2. Apostel, L., 1960, “Towards the Formal Study of Models in the Non-Formal Sciences,” Synthese, 12 (23): 125–161. 323
  3. Bailer-Jones, Daniela M., 1999, “Tracing the Development of Models in the Philosophy of Science”, in Magnani, Nersessian, and Thagard 1999: 23–40. 128
  4. Bailer-Jones, D.M., 2002, “Models, Metaphors and Analogies,” in Blackwell Guide to the Philosophy of Science, P.K. Machamer and M. Silberstein (eds.), Oxford: Blackwell, pp. 108–127. 161
  5. Bailer-Jones, Daniela M., 2009, Scientific Models in Philosophy of Science, University of Pittsburhg 326
  6. Bokulich, Alisa, 2011, “How Scientific Models Can Explain”, Synthese, 180(1): 33–45. 326
  7. Braithwaite, Richard, 1953, Scientific Explanation, Cambridge: Cambridge University Press. 2538
  8. Brown, T., 2003, Making Truth: Metaphor in Science, Urbana: University of Illinois Press. 700
  9. Cartwright, N., & McMullin, E., 1984, How the laws of physics lie. American Journal of Physics, 52(5), 474-476. 5274
  10. Cartwright, N., T. Shomar, and M. Suárez, 1995, “The Tool Box of Science: Tools for the Building of Models with a Superconductivity Example,” in Theories and Models in Scientific Processes (Poznan Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, Volume 44), W. Herfel, W. Krajewski, I. Niiniluoto, and R. Wojcicki (eds.), Amsterdam: Rodopi, pp. 137–149. 215
  11. Chakravartty, A., 2001, “The Semantic or Model-Theoretic View of Theories and Scientific Realism,” Synthese, 127 (3): 325–345. 130
  12. Coffa, A. J., 1991, The Semantic Tradition From Kant to Carnap: To the Vienna Station, Cambridge: Cambridge University Press. 1154
  13. Contessa, Gabriele, 2010, “Scientific Models and Fictional Objects”, Synthese, 172(2): 215–229. 105
  14. Craver, C.F., 2002, “Structures of Scientific Theories,” in Blackwell Guide to the Philosophy of Science, P.K. Machamer and M. Silberstein (eds.), Oxford: Blackwell, pp. 55–79. 133
  15. Craver, C. F. (2014). The ontic account of scientific explanation. In Explanation in the special sciences (pp. 27-52). Springer, Dordrecht. 114
  16. da Costa, N.C.A. and S. French, 1990, “The Model-Theoretic Approach in the Philosophy of Science,” Philosophy of Science, 57 (2): 248–65. 233
  17. Da Costa, Newton and Steven French, 2003. Science and Partial Truth: A Unitary Approach to Models and Scientific Reasoning, Oxford: Oxford University Press. 584
  18. Da Costa, Newton and Steven French, 2000, “Models, Theories, and Structures: Thirty Years On”, Philosophy of Science, 67(supplement): S116–S127. 107
  19. de Chadarevian, S. and N. Hopwood, 2004, Models: The Third Dimension of Science, Stanford, CA: Stanford University Press. 287
  20. De Regt, Henk W. and Dennis Dieks, 2005, “A Contextual Approach to Scientific Understanding”, Synthese, 144(1): 137–170. 331
  21. de Regt, Henk, 2017, Understanding Scientific Understanding, Oxford: Oxford University Press. 124
  22. de Regt, Henk, Sabina Leonelli, and Kai Eigner (eds.), 2009, Scientific Understanding: Philosophical Perspectives, Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press. 127
  23. Downes, Stephen M., 1992, “The Importance of Models in Theorizing: A Deflationary Semantic View”, PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, 1992(1): 142–153.
  24. Epstein, Joshua M., 2008, “Why Model?”, Journal of Artificial Societies and Social Simulation, 11(4): 12. 914
  25. Freudenthal, Hans (ed.), 1961, The Concept and the Role of the Model in Mathematics and Natural and Social Sciences, Dordrecht: Reidel.
  26. Friedman, Michael, 1974, “Explanation and Scientific Understanding”, Journal of Philosophy, 71(1): 5–19. 1359
  27. Gelfert, Axel, 2016, How to Do Science with Models: A Philosophical Primer (Springer Briefs in Philosophy), Cham: Springer International Publishing. 129
  28. Giere, Ronald N., 1988, Explaining Science: A Cognitive Approach, Chicago, IL: University of Chicago Press. 3637
  29. Giere, Ronald N., 1999, Science Without Laws, Chicago, IL: University of Chicago Press. 1302
  30. Giere, Ronald N., 2004, “How Models Are Used to Represent Reality,” Philosophy of Science, 71 (5): 742–752. 897
  31. Giere, Ronald N., 2006, Scientific Perspectivism, Chicago, IL: University of Chicago Press. 985
  32. Giere, Ronald N., 2009, “Why Scientific Models Should Not be Regarded as Works of Fiction”, in Suárez 2009: 248–258. 110
  33. Giere, Ronald N., 2010, “An Agent-Based Conception of Models and Scientific Representation”, Synthese, 172(2): 269–281. 321
  34. Goodman, N., 1983, Fact, fiction, and forecast. Harvard University Press. 5910
  35. Halvorson, H., 2013, “The Semantic View, if Plausible, is Syntactic,” Philosophy of Science, 80 (3): 475–478. 81
  36. Harsanyi, J. C., 1976, Essays on ethics, social behaviour, and scientific explanation (Vol. 12). Springer Science & Business Media. 606
  37. Hegselmann, Rainer, Ulrich Mueller, and Klaus G. Troitzsch (eds.), 1996, Modelling and Simulation in the Social Sciences from the Philosophy of Science Point of View (Theory and Decision Library 23), Dordrecht: Springer Netherlands. 149
  38. Hempel, Carl G., 1965, Aspects of Scientific Explanation and Other Essays in the Philosophy of Science, New York: Free Press. 8666
  39. Hempel, C. G., & Oppenheim, P., 1948. Studies in the Logic of Explanation, Philosophy of science, 15(2), 135-175. 3608
  40. Herfel, William, Wladiysław Krajewski, Ilkka Niiniluoto, and Ryszard Wojcicki (eds.), 1995, Theories and Models in Scientific Process (Poznań Studies in the Philosophy of Science and the Humanities 44), Amsterdam: Rodopi. 41
  41. Hesse, Mary, 1963, Models and Analogies in Science, London: Sheed and Ward. 3770
  42. Klein, Dominik, Johannes Marx, and Kai Fischbach, 2018, “Agent-Based Modeling in Social Science History and Philosophy: An Introduction”, Historical Social Research, 43(1): 243–258. 25
  43. Kitcher, P., 1989, “Explanatory Unification and the Causal Structure of the World”, in: P. Kitcher and W. Salmon (eds.), Scientific Explanation, Minneapolis: University of Minnesota Press, pp. 410–505. 1396
  44. Knuuttila, Tarja, 2005, “Models, Representation, and Mediation”, Philosophy of Science, 72(5): 1260–1271. 193
  45. Knuuttila, Tarja, 2011, “Modelling and Representing: An Artefactual Approach to Model-Based Representation”, Studies in History and Philosophy of Science Part A, 42(2): 262–271. 248
  46. Lakatos, I., 1980, The Methodology of Scientific Research Programmes (Philosophical Papers: Volume 1), Cambridge: Cambridge University Press.
  47. Lange, M., 2017, Because Without Cause: Non-causal Explanations in Science and Mathematics, Oxford: Oxford University Press. 161
  48. Leplin, Jarrett, 1980, “The Role of Models in Theory Construction”, in Thomas Nickles (ed.), Scientific Discovery, Logic, and Rationality (Boston Studies in the Philosophy of Science 56), Dordrecht: Springer Netherlands, 267–283. 222
  49. Leonelli, S., 2008, “Performing Abstraction: Two Ways of Modelling Arabidopsis thaliana,” Biology and Philosophy, 23 (4): 509–528. 44
  50. Levy, Arnon, 2012, “Models, Fictions, and Realism: Two Packages”, Philosophy of Science, 79(5): 738–748. 45
  51. Levy, Arnon, 2015, “Modeling without Models”, Philosophical Studies, 172(3): 781-798. 70
  52. Liefke, Kristina and Stephan Hartmann, 2018, “Intertheoretic Reduction, Confirmation, and Montague’s Syntax–Semantics Relation”, Journal of Logic, Language and Information, 27(4): 313–341. 1
  53. Lorenzano, P., 2013, “The Semantic Conception and the Structuralist View of Theories: A Critique of Suppe’s Criticisms,” Studies in History and Philosophy of Science (Part A), 44: 600–607. 27
  54. Lutz, S., 2014, “What’s Right with a Syntactic Approach to Theories and Models?” Erkenntnis, 79 (8 supplement): 1475–1492. 45
  55. Lutz, S., 2017, What “Was the Syntax-Semantics Debate in the Philosophy of Science About?,” Philosophy and Phenomenological Research, 95 (2): 319–352. 58
  56. Magnani, Lorenzo and Claudia Casadio (eds.), 2016, Model-Based Reasoning in Science and Technology: Logical, Epistemological, and Cognitive Issues (Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics 27), Cham: Springer International Publishing. 163
  57. Magnani, Lorenzo, 2012, “Scientific Models Are Not Fictions: Model-Based Science as Epistemic Warfare”, in Lorenzo Magnani and Ping Li (eds.), Philosophy and Cognitive Science: Western & Eastern Studies (Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics 2), Berlin and Heidelberg: Springer, pp. 1–38. 50
  58. Minsky, M., 1965, “Matter, Mind, and Models,” in Proceedings of the International Federation for Information Processing Congress (Volume 1), W. Kalenich (ed.), Washington D.C.: Spartan Books, pp. 45–49. 632
  59. Morgan, M.S. and M. Morrison (eds.), 1999, Models as Mediators: Perspectives on Natural and Social Science, Cambridge: Cambridge University Press. 1526
  60. Nagel, Ernest, 1961, The Structure of Science: Problems in the Logic of Scientific Explanation, New York: Harcourt, Brace and World. 9262
  61. Nersessian, Nancy J., 1999, “Model-Based Reasoning in Conceptual Change”, in Magnani, Nersessian, and Thagard 1999: 5–22. 485
  62. Pearl, Judea, 2000, Causality: Models, Reasoning and Inference, Cambridge: Cambridge University. 44
  63. Pincock, Christopher, 2012, Mathematics and Scientific Representation, Oxford: Oxford University Press. 220
  64. Pincock, Christopher, 2020, “Concrete Scale Models, Essential Idealization and Causal Explanation”, British Journal for the Philosophy of Science. 3
  65. Pitt, Joseph C. (ed.) (1988). Theories of Explanation. New York: Oxford University Press 208
  66. Portides, Demetris P., 2007, “The Relation between Idealisation and Approximation in Scientific Model Construction”, Science & Education, 16(7–8): 699–724. 56
  67. Portides, Demetris P., 2014, “How Scientific Models Differ from Works of Fiction”, in Lorenzo Magnani (ed.), Model-Based Reasoning in Science and Technology (Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics 8), Berlin and Heidelberg: Springer, pp. 75–87. 7
  68. Potochnik, Angela, 2007, “Optimality Modeling and Explanatory Generality”, Philosophy of Science, 74(5): 680–691. 50
  69. Psillos, Stathis, 1995, “The Cognitive Interplay between Theories and Models: The Case of 19th Century Optics”, in Herfel et al. 1995: 105–133. 28
  70. Psillos, S., 2011, Living with the abstract: realism and models. Synthese, 180 (1), 3-17. 56
  71. Redhead, Michael, 1980, “Models in Physics”, The British Journal for the Philosophy of Science, 31(2): 145–163. 246
  72. Reutlinger, Alexander and Juha Saatsi (eds.), 2018, Explanation Beyond Causation; Philosophical Perspectives on Non-Causal Explanations, Oxford: Oxford University Press. 31
  73. Rice, Collin C., 2015, “Moving Beyond Causes: Optimality Models and Scientific Explanation”, Noûs, 49(3): 589–615. doi:10.1111/nous.12042 121
  74. Rice, Collin C., 2016, “Factive Scientific Understanding without Accurate Representation”, Biology & Philosophy, 31(1): 81–102. 24
  75. Rice, Collin C., 2018, “Idealized Models, Holistic Distortions, and Universality”, Synthese, 195(6): 2795–2819. 26
  76. Rice, Collin C., 2019, “Models Don’t Decompose That Way: A Holistic View of Idealized Models”, The British Journal for the Philosophy of Science, 70(1): 179–208. 23
  77. Rosenblueth, A. and N. Wiener, 1945, “The Role of Models in Science,” Philosophy of Science, 12 (4): 316–321. 649
  78. Rueger, Alexander, 2005, “Perspectival Models and Theory Unification”, The British Journal for the Philosophy of Science, 56(3): 579–594. 60
  79. Saatsi, Juha, 2016, “Models, Idealisations, and Realism”, in Emiliano Ippoliti, Fabio Sterpetti, and Thomas Nickles (eds.), Models and Inferences in Science (Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics 25), Cham: Springer International Publishing, pp. 173–189. 6
  80. Salis, Fiora, 2020, “The New Fiction View of Models”, The British Journal for the Philosophy of Science, first online: 20 April 2019. 18
  81. Salmon, M. H., & Salmon, W. C., 1979, Alternative models of scientific explanation. American Anthropologist, 81(1), 61-74. 64
  82. Salmon, Wesley C., 1984, Scientific Explanation and the Causal Structure of the World, Princeton, NJ: Princeton University Press. 3787
  83. Salmon, W., 1989, Four Decades of Explanation, Minneapolis: University of Minnesota Press. 1564
  84. Salmon, W. C., 1979, Why ask,‘Why?’? An inquiry concerning scientific explanation. In Hans Reichenbach: Logical Empiricist (pp. 403-425). Springer, Dordrecht. 264
  85. Sismondo, Sergio and Snait Gissis (eds.), 1999, Modeling and Simulation, Special Issue of Science in Context, 12(2). 31
  86. Spector, Marshall, 1965, “Models and Theories”, The British Journal for the Philosophy of Science, 16(62): 121–142. 6
  87. Sterrett, Susan G., 2006, “Models of Machines and Models of Phenomena”, International Studies in the Philosophy of Science, 20(1): 69–80. 43
  88. Strevens, M., 2011, Depth: An account of scientific explanation. Harvard University Press 707
  89. Suárez, M., 1999, “The Role of Models in the Application of Scientific Theories; Epistemological Implications,” in Models as Mediators. Perspectives on Natural and Social Science, M.S. Morgan and M. Morrison (eds.), Cambridge: Cambridge University Press, pp. 168–196. 124
  90. Suárez, Mauricio, (ed.), 2009, Fictions in Science: Philosophical Essays on Modeling and Idealization, London: Routledge. 179
  91. Suárez, M. and N. Cartwright, 2008, “Theories: Tools versus Models,” Studies in History and Philosophy of Modern Physics, 39 (1): 62–81. 87
  92. Suárez, M. and F. Pero, 2019, “The Representational Semantic Conception,” Philosophy of Science, 86 (2): 344–365. 10
  93. Suppes, Patrick, 1960, “A Comparison of the Meaning and Uses of Models in Mathematics and the Empirical Sciences”, Synthese, 12(2–3): 287–301. 675
  94. Teller, Paul, 2001, “Twilight of the Perfect Model”, Erkenntnis, 55(3): 393–415. 365
  95. Thagard, P., & Litt, A., 2008, Models of scientific explanation. The Cambridge handbook of computational psychology, 549-564. 60
  96. Thomasson, Amie L., 1999, Fiction and Metaphysics, New York: Cambridge University Press. 1013
  97. Thomasson, Amie L., 2020, “If Models Were Fictions, Then What Would They Be?”, in Levy and Godfrey-Smith 2020: 51–74. 11
  98. Thomson-Jones, Martin, 2006, “Models and the Semantic View”, Philosophy of Science, 73(5): 524–535. 59
  99. Thomson-Jones, M., 2012, “Modelling without Mathematics,” Philosophy of Science, 79 (5): 761–772. 32
  100. Toon, Adam, 2012, Models as Make-Believe: Imagination, Fiction and Scientific Representation, Basingstoke: Palgrave Macmillan. 149
  101. Trout, J. D., 2002, “Scientific Explanation and the Sense of Understanding”, Philosophy of Science, 69 (2): 212–233. 308
  102. Van Fraassen, B. C., 1980, The scientific image. Oxford University Press. 8505
  103. Weisberg, Michael, 2013, Simulation and Similarity: Using Models to Understand the World, Oxford: Oxford University Press. 739
  104. Wimsatt, William, 1987, “False Models as Means to Truer Theories”, in Matthew Nitecki and Antoni Hoffman (eds.), Neutral Models in Biology, Oxford: Oxford University Press, pp. 23–55. 489
  105. Woodward, James, 1989, “The Causal/Mechanical Model of Explanation”, in Kitcher and Salmon 1989: 357–383. 90
  106. Woodward, James, 2003, Making Things Happen: A Theory of Causal Explanation, Oxford: Oxford University Press. 4295
  107. Woodward, James, 2014, “Scientific Explanation”, in Lawrence Sklar (eds.), Physical Theory: Method and Interpretation, Oxford: Oxford University Press, pp. 9-38 520
  108. Woody, Andrea I., 2004, “More Telltale Signs: What Attention to Representation Reveals about Scientific Explanation”, Philosophy of Science, 71(5): 780–793. 55
  109. Box, G. E. (1979). Robustness in the strategy of scientific model building. In Robustness in statistics (pp. 201-236). Academic Press. 1733
  110. Curd, M., & Cover, J. A. (1998). Philosophy of science: The central issues. 604